Home News Forum Look/Listen Samplesets Compare Requirements Pictures Links Downloads About us

 

 

Content









First Previous 1738 Next Last
Google

1738 Müller, Bavo-kerk, Haarlem









  VOXUS virtual organs

Site van sampleset leverancier over deze sampleset

Orgels Bavo-kerk

wikipedia Grote of Sint-Bavokerk

Orgelconcerten Bavo Muller orgel

Orgelsite: Bavo Haarlem

Veel mooie foto's

reliwiki: Bavo Haarlem


Barok
48 kHz, 24-bit, surround 2 x stereo, multiple release samples

62/3+P (registers/manualen)
Licentie: Commercieel
Released in: 04-2016

RAM consumption: 4-channel surround:
16-bit, multiple loops en releases, compressed:31 GB
20-bit, multiple loops en releases, compressed:55 GB
24-bit, multiple loops en releases, compressed:62 GB


Op PCorgan forum: 1738 Müller, Bavo kerk, Haarlem (62/3+P)
Op PCorgan forum: Haarlem surround
Op Hauptwerk forum: The great Müller of Haarlem availlable!

Mp3 voorbeelden anderen:
- VOXUS.
- Contrebombarde.com
 






Een prachtig orgel om te zien, "Het meest gefotografeerde orgel ter wereld" heb ik ergens gelezen, omdat dit nogal lastig is vast te stellen houd ik het op "een van de meest gefotografeerde orgels" (zie bijvoorbeeld: dit prachtige plaatje). De meeste Hauptwerkers gaat het echter niet om het uiterlijk, maar om de klank. Qua klank en bruikbaarheid voor mijn-psalmbewerkingen-repertoire is deze sampleset een van mijn top favorieten**.
**Op dit moment (eind 2018) speel ik het meest op deze (surround) samplesets: Freiberg (gebruik ik al jaren om mijn wekelijkse kerkdienst voor te bereiden), Rotterdam hoofdorgel (breed inzetbaar, klinkt goed in mijn huiskamer) en Haarlem.

Christian Müller komt oorspronkelijk uit Duitsland, maar werkte vervolgens samen met Cornelis Hoornbeek aan de uitbreiding van het orgel van de Nieuwe Kerk te Amsterdam. Daarna werkte hij bij orgelbouwer Rudolf Garrels aan het orgel van de Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch, vervolgens werd hij in 1720 een zelfstandig orgelbouwer. In 1727 bouwde Müller het bekende orgel voor de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden, in 1735 begon hij aan het orgel in Haarlem. Dit orgel is gebouwd in opdracht van het stadsbestuur tot meerdere eer en glorie van de stad (na 300 jaar geldt dat nog steeds ;) ). Een leuk weetje is dat de bekende componisten Mozart, Mendelssohn, Camille Saint-Saëns en Händel het Haarlemse orgel hebben bespeeld. Op 14 december 1842 hoorde Franz Liszt dit orgel, maar het is niet bekend of hij het ook bespeeld heeft. Vader Leopold Mozart (ook muzikant) nadat zijn 10-jarige zoon het orgel had bespeeld: "den so berühmten groszen Orgel in Haarlem." / "ein treffliches schöhnes Werk von 68 Register, alles Zinn, denn Holz dauert nicht in diesem feuchten Land."

Ca. 90% van de oorspronkelijk pijpen schijnt nog aanwezig te zijn, ook nadat deze restauraties hebben plaatsgevonden:
  • 1866 door C.G.F. Witte. In die tijd werden veel orgels wat romantischer gemaakt, ook hier was het plan om het orgel uit te breiden met een vierde klavier als zwelwerk maar door geldgebrek is dit niet gebeurd. Op herintonatie na, is het orgel bij deze restauratie niet veel gewijzigd.
  • 1912 door M. Maarschalkerweerd: een herintonatie en vervanging van 12 spaanbalgen door 3 magazijnbalgen. Ook is de pedaaltraktuur pneumatisch gemaakt.
  • 1960 door Marcussen: naast een herintonatie (neobarok... :( ) is de mechanische traktuur en windvoorziening vervangen.
  • Sinds 1989 heeft Flentrop Orgelbouw het onderhoud; zij hebben de intonatie weer meer 'oorspronkelijk' gemaakt.
De grote hoge kerk heeft natuurlijk een positieve invloed op de mooie brede en voorname klank. De dispositie is duidelijk barok, maar vanwege de grote hoeveelheid registers (waaronder 15 tongwerken) en de warme akoestiek kan muziek uit veel stijlperiodes worden uitgevoerd.

De vaste bespeler van het orgel is Anton Pauw en tot 2017 was Jos van der Kooy zijn collega.
Een aantal uitspraken van Pauw over het orgel:
  • "Dit orgel spreekt heel veel talen"
  • "Het heeft een brede, ronde klank, een enorme draagkracht, en het staat in een geweldige ruimte. Die combinatie heeft ertoe geleid dat ik in de loop van de tijd rustiger en monumentaler ben gaan spelen."
  • "Op een instrument met bijvoorbeeld een middentoonstemming zou ik me minder thuis hebben gevoeld. Ik heb nooit voorkeur voor een specifieke stijl gehad. Wat dat betreft zit je goed op dit orgel. Je kunt er met alle stijlen uit de voeten, of het nu om een preludium van Buxtehude gaat of om een Choral van César Franck. Tongwerken voegen zich prachtig in het plenum. En je kunt hier ook heel vloeiend een crescendo opbouwen."
  • De organist demonstreert zo'n opbouw van zacht naar fors. Terwijl hij met de ene hand speelt op het middenklavier (hoofdwerk), met het bovenwerk en rugwerk gekoppeld, trekt hij met de andere hand in vlot tempo een reeks achtvoeten open: de Viola di Gamba van het hoofdwerk, de Baarpijp van het bovenwerk, de Roerfluit van het hoofdwerk, de Quintadeen van het bovenwerk, de Octaaf van het hoofdwerk, de Holpijp van het rugwerk, de Prestant van het bovenwerk, de Prestant van het rugwerk. Pauw: "Je hoort: het verloop van dit crescendo is vloeiend. Er zitten geen hikken in."
Jos van der Kooy:
  • "Het is een groot orgel en gebouwd door een goede bouwer. Het is een instrument op de grens tussen barok en rococo, dus je kunt er veel kanten mee op. Doordat er zoveel registers op zitten, kun je ook heel veel klankkleuren maken. Ergens ben ik wel blij dat er geen historische stemming op zit, zoals in de Pieterskerk in Leiden, daardoor kun je er ook nieuwere muziek op spelen. Ik vind dat zelfs Messiaen er prima op klinkt.".
  • Een uitspraak in het jaar 2000 nadat de intonateur van Flentrop het pijpwerk van het bovenwerk en het pedaal door zijn vingers heeft laten gaan: "Vroeger was het bovenwerk een parkeerplaats van aardige geluiden. Nu vormt het een eenheid en kan ik het zelfstandig gebruiken. Met de Prestanten en de Mixtuur is een prachtig Noord-Duits plenum te realiseren. Luister eens naar de Trompet en de Bazuin van het pedaal. Vroeger sneeuwde dit werk onder, omdat de registers te weinig power hadden. Tegenwoordig kan ik het als een zelfstandig werk inzetten, zonder te koppelen."
Ondanks de 14 grote bestanden die moesten worden gedownload, verliep de installatie van de sampleset vlekkeloos. Op de site van VOXUS staat dat je alles in 16-bit kunt laden in 31 GB RAM, ik ging er een beetje vanuit dat dit dan zou kunnen met mijn 32 GB RAM. Dat was jammer genoeg net niet het geval, toen ik voor de helft van alle registers alleen 'load only first loop' had ingesteld, paste het wel.

Wat gelijk opvalt bij de schermen is dat er geen plaatje van het klavier is, wat ik altijd gebruik om de klavieren en pedaal aan mijn orgel te koppelen. Nu moest ik dat doen via het Organ/Keyboards...-menu. Ook is dit scherm handig als je een .mid bestand afspeeld, we moeten het echter zonder doen.
De lay-out bevat 5 tabs:
  • Stops - Een praktisch vormgegeven scherm met alle registers op 1 pagina. Goed leesbaar en duidelijk zichtbaar als je een register hebt ingedrukt.
  • Stops Left - Duidelijk vormgegeven, de registerknoppen bewegen, wel goed dat de kleur veranderd bij het kiezen van een register. Deze links/rechts schermen vind ik niet mooi, dan zijn de links/rechts schermen van Sonus Paradisi mooier.
  • Stops Right idem dito
  • Control - Deze pagina bevat een slider waarmee je kunt kiezen of je de Front-samples (meer direct) of Rear-samples (meer galm) harder wilt horen. Zelf laat ik deze normaal gesproken in het midden staan. Wil je opnames maken zoals die op cd's te horen zijn, dan kun je de slider wat naar beneden zetten (66%), dan klinkt het wat ruimtelijker. In een afspeelblokje hier onder laat ik twee stukken (een met kleine registratie en een met forse registratie) horen bij de verschillende slider instellingen. Persoonlijk vind ik bij een kleine registratie wat minder galm mooi en bij een grotere registratie wat meer galm. De pagina bevat ook de knop 'Tractuur' waarmee je de klaviergeluiden eenvoudig uit of aan kunt zetten. Iemand anders schreef hierover: "De knop Tractuur zet alle 'rammeltjes' aan of uit, dus dat is je eigen keus. Het gerammel is natuurlijk een extraatje en 'hoort' bij het echte orgel, denk overigens niet dat de bouwer het zo bedoeld heeft dat je de mechanieken hoort, soort orgel met percussie." Je kunt dus eenvoudig de Tractuur-geluiden uitzetten, maar de blower (die vrij hard staat, want op cd's hoor ik dat zo niet terug) niet. Het 'blower-register' heb ik later maar niet meer geladen. Je kunt hem eventueel ook lager zetten via het Voicing-scherm.
  • Voxus Organs - Een foto van het orgel.
Nu kan het spelen beginnen. Ik begin met Psalm 43 van Klaas Bolt, voorin dat boek staan de registraties die Bolt zelf gebruikte op dit Bavo-orgel. Leuk om dat na te doen, het resultaat is hieronder te horen. De opname van Bolt zelf op het echte orgel staat onderaan deze pagina, zelf heb ik met deze sampleset de variaties ingespeeld. Om het een beetje vergelijkbaar te maken heb ik de front-rear-verhouding op ongeveer 75% rear gezet. Ik ben gelijk verkocht, door de mooie akoestiek klinkt het erg goed. Het is echter niet zo dat de details door de nagalm verloren gaan, met name bij Rugwerk (bijvoorbeeld Prestant8) en Bovenwerk zijn details goed te horen. De klaviergeluiden zijn nadrukkelijk aanwezig, zeker bij het Bovenwerk, zelf vind ik het wel realistisch, maar kan me voorstellen dat het op een gegeven moment irriteert. Ze zijn eenvoudig te deactiveren via de tab 'Control'. Het orgel bevat maar liefst tien (!) tongwerken op de klavieren, met allemaal een eigen volume, hoogte, kleur en schoonheid. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld de Quintadenen, Sesqualters, de Tertiaan en niet te vergeten de mooie ronde Cornet (combineer met Holpijp8), of Fluit8-4-3 combinatie op Rugwerk, die mooi als 'uitkomende stem' gebruikt kunnen worden (de tremulant niet vergeten ;) ). Het Bovenwerk en Rugwerk hebben een tremulant, het Hoofdwerk niet. Maar wil je bijvoorbeeld de Oboe8 van het Hoofdwerk als uitkomende stem met een zweving, dan kun je het Hoofdwerk koppelen met het Bovenwerk en daar de Dolceaan met tremulant registreren, het Rugwerk voorziet dan de begeleiding. De tremulanten vind ik mild, ze geven een mooie zweving maar zijn niet over-de-top. Het voert te ver om alle registers the bespreken, maar de Flagfluit4 van het Bovenwerk verdient wel een eervolle vermelding, zoooo mooi. De Baarpijp, met z'n trage aanspraak, en ViolaDiGamba vind ik minder geslaagd, ze klinken wat minder 'verfijnd'; ze zijn echter wel goed te gebruiken in combinatie met elkaar of andere registers. Het orgel is o.a. zeer geschikt voor mensen die houden van koraal-gebonden-psalm-en-gezang-bewerkingen zoals die op deze site overvloedig te vinden zijn. Het is eigenaardig dat het Hoofdwerk geen Octaaf2 heeft, zodat een op het Hoofdwerk de (16)-8-4-2 combinatie van alleen Prestanten niet mogelijk is.

Bij kleine registraties vind ik de pedaalregisters (met name Prestant16, Subbas16, Octaaf8 en Holfluit8) te fors, het pedaal overheerst dan snel. Bij het spelen via de speakers ervaar ik dat nog meer dan via hoofdtelefoon. Waarschuwing: omdat ik deze set met hoofdtelefoon het allermooiste vind, speel ik TE veel met dat ding en dat is heel slecht voor je oren. De verleiding is namelijk groot om het volume te hoog te zetten met een dergelijk overweldigend 'volle werk'.

De grote hoeveelheid registers zorgt ervoor dat je oneindig kunt experimenteren met registratie combinaties. Een valkuil bij dergelijke grote orgels (en zeker bij samplesets) is om teveel register tegelijkertijd te gebruiken, selecteer dus niet meer registers dan je nodig hebt. Het is net als bij het mengen van verf, als je teveel kleuren bij elkaar stopt wordt het troebel. Bij het 'volle werk' is het daarom goed om alle zachte registers (strijkers, fluiten en zwevende registers) weg te laten. Bovendien heb je dan in Hauptwerk minder ruis en het gebruik van de CPU gaat niet zo snel in het rood.

De sampleset bevat een aantal leuke extraatjes:
  1. De 47 klokken van het carillon zijn te bespelen vanaf het vierde klavier, heeft je orgel geen vierde klavier, dan kun je het koppelen met een ander klavier.
  2. De Damiaatjes, deze easter egg is geheim (deze tekst heeft ook een easter egg, ga hier maar met je muis over). De Damiaatjes zijn klokken in de Grote Kerk van Haarlem die elke avond tussen negen en half tien (oorspronkelijk tussen negen en tien voor half tien - de tijd dat buitenlui de stad nog konden verlaten voordat de stadspoorten sloten) klingelen ter herinnering aan de verovering van het Egyptische Damietta, ook Damiate genoemd tijdens de Vijfde Kruistocht in 1218/1219.
  3. De 'Passacaglia and Fugue in C minor, BWV 582' als meegeleverde midi-file. Deze kun je direct afspelen via het Recording-scherm, de registraties worden automatisch gekozen.
Bij deze sampleset mis je echt iets als je de rear-samples niet hebt, de Professional-extended versie is daarom aan te raden. De geheugenvereisten zijn fors, met 32 GB (zoals ik heb) gaat het net, maar bij meer geheugen kun je de samples in een hogere kwaliteit laden.

Concluderend kunnen we zeggen dat deze sampleset een toppertje is, een groot compliment voor de mannen van VOXUS, die erg veel tijd in deze set hebben gestoken. Dit orgel (onbetwistbaar een van de top orgels van Nederland) is zo gesampled dat zowel de details als de grandioze akoestiek behouden zijn gebleven. Met hoofdtelefoon klinkt het allemaal geweldig, bij gebruik van speakers klinkt het in mijn huiskamer niet optimaal (o.a. klinken verschillende Pedaalregisters te luid, gelukkig kun je dat in Hauptwerk bijstellen). Ik heb geen ander sampleset waarbij je zo'n 'power' ervaart bij een 'volle werk' registratie. Het blijft echter een sampleset, het kippenvel, dat ik kreeg toen Anton Pauw een aantal jaar geleden de 32voet gebruikte bij de bekende Bach 565, kun je alleen in de kerk ervaren...

Gert van Ginkel, oktober 2018

JW Player goes here


Dit heeft Gert gespeeld op de sampleset, vergelijk met het origineel hieronder LET OP (verhouding front:rear 1:2):
JW Player goes here

Klaas Bolt op het originele orgel met dezelfde variaties:

Mp3 voorbeelden, gespeeld door Gert LET OP:
JW Player goes here


Leo Terlouw op Haarlem, zie toelichting op Bach opnames van Leo Terlouw:
JW Player goes here


Leo Terlouw op Haarlem, zie toelichting op Bach opnames van Leo Terlouw:
JW Player goes here


Leo Terlouw op Haarlem, zie toelichting op Bach opnames van Leo Terlouw:
JW Player goes here


Leo Terlouw op Haarlem, zie toelichting op Bach opnames van Leo Terlouw:
JW Player goes here








 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com