Home News Forum Kijk/Luister Samplesets Vergelijk Benodigdheden Foto's Links Downloads Over ons

 

 

Inhoud











Veel van de muziek op deze
pagina is te koop bij Cantique.
Mail me gerust om te vragen
uit welk boek een stuk komt.
















Eerste Vorige 1721 Volgende Laatste
Google

1721 Arp/F.C. Schnitger, St. Michaelskerk, Zwolle, Nederland









  Sonus Paradisi

Site van Sampleset leverancier over deze Sampleset

Historic Dutch organ
48 kHz, 24-bit, stereo, original acoustic, multi release samples
8 GB WET (met standaard geheugen reductie instellingen)
14 GB Surround (met standaard geheugen reductie instellingen)
4+P/64 (manualen / registers)
Licentie: Commercial
Released in: 01-2008 (versie 1), 02-2011 (versie 2)

Filmpje: Kerk Zwolle heeft 18e eeuwse synthesizer
Orgelnieuws: Klinkklare klanken uit Zwolle
Orgelnieuws: Klinkklare Zwolse klanken klaar
Op PCorgan forum: 1721 Arp/F.C. Schnitger, Zwolle (versie 2)
Op Hauptwerk forum: 4 manual Schnitger organ Zwolle
Op Hauptwerk forum: Link to hear the Schnitgerorgan,Zwolle
Op Hauptwerk forum: Zwolle Schnitger Sampleset released
Op Hauptwerk forum: Zwolle - users, price, first experiences
Op Hauptwerk forum: Impulse Responses for Zwolle Dry Set
Op Hauptwerk forum: Hint for Zwolle or other large sets
Op Hauptwerk forum: Zwolle Surround Sound Wet sampleset
Op Hauptwerk forum: Zwolle v. Kampen
Op Hauptwerk forum: Zwolle V2 is ready now

Ik kreeg pas de cd Musica Michaelis 2 kado. Van Toon Hagen kreeg ik toestemming om de registraties hier te publiceren.

Duitstalige review op Orgelbits.

Mp3 voorbeelden van anderen:
- Sonus Paradisi
- Contrebombarde.com
 




Impressie van Dick Sanderman:
Het Schnitger-orgel van de Grote- of St. Michaelskerk in Zwolle is een echt stadsorgel. De monumentale orgelkas, ontworpen door de Amsterdamse beeldhouwer Jurriaan Westerman, is een blikvanger in het kerkinterieur. In het contract uit 1719 bevatte het orgel 46 stemmen, verdeeld over drie manualen en pedaal. Tijdens de bouw werd besloten, als vierde klavier een borstwerk met 11 stemmen toe te voegen; bij oplevering had het orgel vier manualen en 63 stemmen. Vooral in de negentiende eeuw werd de dispositie regelmatig gewijzigd en aangepast aan de toen heersende smaak: vulstemmen moesten plaats maken voor strijkers, en uiteindelijk werd het rugwerk zelfs in een zwelkast geplaatst. De grote restauratie die Flentrop uitvoerde in 1953-1955 bracht het orgel in hoofdlijnen terug naar de situatie van 1721. Flentrop-medewerker Joop de Ruiter werkte in 1985-1989 nog aan de intonatie van de tongwerken, terwijl een grote groep vrijwilligers onder aanvoering van organist Toon Hagen in 1999-2000 een schoonmaakbeurt uitvoerde.

Het Zwolse orgel is gebouwd volgens het werkenprincipe: elk werk is zelfstandig en onafhankelijk. In de Schnitger-traditie betekent dit dat het koppelen van manualen en pedaal eigenlijk niet nodig is. Vaak ontbreken dan ook de pedaalkoppel en de koppel van het Rugwerk naar het Hoofdwerk. In Zwolle zijn ze nu wel aanwezig, maar bij het registreren op dit orgeltype is het altijd goed om in gedachten te houden dat elk werk een zelfstandige eenheid is. Een klein voorbehoud mogen we hier maken voor het Bovenpositief, het derde manuaal: de aanwezigheid van een Quinta 6' op een manuaal dat zelf geen 16' registers heeft, en van een Trompet 4' die op het Hoofdwerk ontbreekt, zijn toch wel duidelijke signalen dat het Bovenpositief kan worden gezien als een aanvulling van het Hoofdwerk.

De manuaalomvang is, zoals bij orgels uit deze tijd gebruikelijk, slechts 4 octaven. Dat brengt nogal wat beperkingen met zich mee. Voor mensen met een absoluut gehoor is ook de toonhoogte een hindernis: die is een hele toon hoger dan normaal. Beide problemen laten zich in Hauptwerk gelukkig heel makkelijk oplossen. De stemming is tegenwoordig gelijkzwevend, maar zal tot in de 19e eeuw ongetwijfeld onevenredig zwevend zijn geweest, vermoedelijk middentoon. Ook dat kunnen we in Hauptwerk reconstrueren: wie dat wil, kan het Schnitger-orgel in middentoonstemming bespelen.

De dispositie biedt enorm veel mogelijkheden voor kleinere en grotere plena. Het rugwerk is zeer nadrukkelijk aanwezig in de kerk. Het orgel bezit geen Cornet, maar wel een Sexquialter, die hier de functie van Cornet als gemeentezangleider kan overnemen. En die Sexquialter vinden we in het rugwerk, zo dicht mogelijk bij de zingende gemeente. Het Borstwerk klinkt aan de speeltafel oorverdovend luid, maar is in de kerk juist heel bescheiden te horen. In Hauptwerk klinkt het verhoudingsgewijs wat sterker dan in werkelijkheid. Sinds de restauratie door Flentrop staat het orgel strak in z'n wind, strakker dan het oorspronkelijk waarschijnlijk geweest is. 't Geeft een zekere spanning aan de klank, die daardoor vooral energiek en krachtig is. De windvoorziening van het pedaal vereist wat omzichtigheid: de Bazuin 16' en de grote pedaalmixtuur (8 sterk!) verdragen elkaar niet zo goed. In Hauptwerk kun je ze prima samen gebruiken, in 't echt onttrekken ze wind aan elkaar.

Karakteristiek zijn de kortbekerige tongwerken: de Dulciaan en de Regaal van het Borstwerk, de Viola di Gamba (jaja, dat is hier een tongwerk!) van het Bovenpositief, de Vox Humana op het Hoofdwerk en de Fagot in het Rugwerk. Prachtig als solostem, maar vooral de tongwerken van het Borstwerk zijn door hun indirecte klank ook mooi te gebruiken in meerstemmig spel.

Tijdens mijn studiejaren aan het Zwolse conservatorium had ik les op het Schnitger-orgel. We speelden er alles, zelfs Franck, waarbij de borstwerkdeurtjes soms als zwelkast werden gebruikt. Ik deed er eindexamen, verzorgde er door de jaren heen ettelijke concerten en verving Toon Hagen ook meer dan eens tijdens kerkdiensten. Al met al is Zwolle vertrouwd terrein voor me, en 't was dan ook een spannende kennismaking toen ik erachter kwam dat het orgel ook in Hauptwerk verkrijgbaar was. In hoeverre zou het matchen met mijn ervaringen aan het instrument zelf?

Begonnen met Zwolle V1 was ik aanvankelijk niet enthousiast. Het duurde even voor ik er de vinger op kon leggen wat 't nou precies was, maar voor mijn gevoel klopte er iets niet. Al spelend merkte ik dat het met de galmafhandeling te maken moest hebben. En precies op dat punt is V2 aanzienlijk verbeterd. Zwolle V2 verscheen terwijl ik al begonnen was met het opnemen van demomateriaal in V1. 't Zou jammer zijn om datgene wat ik al had opgenomen nu weg te gooien, vandaar dat u nu twee boxjes aantreft: de opnamen in V1 en V2 zijn duidelijk van elkaar gescheiden.

Een kritische opmerking ten slotte over de layout: de afbeelding van de speeltafel in V1 was eenvoudig maar duidelijk, prima werkbaar. In V2 is een nieuwe layout gekozen, die ik geen verbetering vind. Het oogt onrustig, de speeltafel is in vertekend perspectief afgebeeld met lelijk flitslicht. Op de plek waar het borstwerk hoort te zitten, hangt het sofiet dat in werkelijkheid onder het rugwerk zit. Ook de balans tussen de diverse werken is niet helemaal optimaal: zoals ik al zei, het Borstwerk klinkt in werkelijkheid minder present. En wat bij Sonus Paradisi wel vaker het geval is: het pedaal klinkt te zwaar. 't Kan in het voicingmenu allemaal bijgeregeld worden, maar waarom niet meteen een goede balans gekozen? Ook hoop ik dat er ooit nog een V3 komt met Original Sampled Tremulants: dat zou bij deze mooie tongwerken zeker een aanwinst zijn!

Niettemin: Zwolle is een geweldig orgel, zowel in real life als in Hauptwerk. Een inspirerend instrument, veelkleurig en dynamisch. Het is en blijft een barokorgel, vandaar het grote aantal Bachwerken dat ik opnam, maar met enige creativiteit is sommige muziek van later datum ook prima te spelen. De opnamen met V2 werden gemaakt in de lijdenstijd: dat weerspiegelt zich in de keuze van de koraalmuziek. Een compositie van de huidige organist Toon Hagen zorgt voor een eigentijdse noot.

Dick Sanderman, april 2011
  • Dick Sanderman

    images/slideshow/zwolle1.jpg

    Zwolle
  • Foto Dick Sanderman

    images/slideshow/zwolle2.jpg

    Zwolle
  • Foto Dick Sanderman

    images/slideshow/zwolle3.jpg

    Zwolle
  • Foto Dick Sanderman

    images/slideshow/zwolle4.jpg

    Zwolle





Mp3 voorbeelden (op Zwolle versie 2), gespeeld door Dick Sanderman:
JW Player goes here


Mp3 voorbeelden (op Zwolle versie 1), gespeeld door Dick Sanderman:
JW Player goes here


Mp3 voorbeelden gespeeld door Marco den Toom (deze komen uit zijn KORAALBOEK bij de psalmen):
JW Player goes here


Beluister veel andere voorbeelden uit dit boek op: Marco den Toom.

Impressie van Gert:
LET OP: Onderstaande review is gebaseerd op versie 1, er is ondertussen een verbeterde versie 2.

Dit is toch een goed barok Sampleset geworden. Vanwege de enorme nagalm in de St. Michaelskerk was ik erg benieuwd of dat zou lukken. Met dit orgel blijkt dat een grote nagalm voor Hauptwerk geen onoverkomelijk probleem is. Ook bij snelle stukjes blijf je de afzonderlijke noten goed horen en wordt het geen brij van galm. Door de grote nagalm is dit geen ideaal studie-orgel, maar voor een matige orgelspeler, zoals ik, wel prettig omdat veel speelmankementen redelijk verborgen blijven.
Dit orgel blinkt uit in z'n warme fluiten, maar heeft ook prachtige volle prestanten en (maar liefst 12) statige schorre barok tongwerken. Het kost wel even wat tijd om de uitgebreide mogelijkheden van dit enorme orgel (64 stemmen) goed te leren kennen. Bij dit orgel moet je erg behoedzaam registreren en niet teveel stemmen tegelijk gebruiken. Het is misschien kwestie van smaak, maar een tutti vind ik op dit orgel niet mooi. Een matig prestantenplenum met de mixtuur echter wel.
Ieder manuaal heeft zijn eigen karakter, op de opname is dan ook goed te horen dat het Rugwerk (en ook Bovenpositief) heel direct en puur klinkt, het Hoofdwerk en Borstwerk klinken wat indirecter met meer nagalm. Zelf heb ik een voorkeur voor het Rugwerk (met prachtige Prestant en Roerfluit) en het Bovenpositief. De opnames zijn zeer gedetailleerd, je hoort de fluiten en prestanten 'blazen'. Ook is de 'aanspraak' van iedere pijp duidelijk waarneembaar. De samples 'beginnen dus vroeg', dit heeft als nadeel dat je hierdoor 'een vertraging' kunt ervaren tussen het indrukken van de toets en het horen van het geluid.
Op het overzichtelijke 'stops scherm' zijn de namen van de registers goed te lezen.
Deze sampleset heeft ook een handige 'voicing' pagina waarmee het volume van iedere stem aangepast kan worden (werkt ook voor Hauptwerk Basic). Ook is er een gratis extended versie beschikbaar waarin de omvang van het klavier vergroot wordt naar 54 (origineel 49) noten en het pedaal naar 30 (origineel 27) noten.
Nieuw bij de samplesets van Sonus Paradisi is dat het windmodel heel visueel gemaakt is, bovendien kun je met het verstellen van de kleppen de winddruk nog bijregelen. Dit leuke speeltje is alleen bruikbaar met Hauptwerk Advanced en buiten de U.S. (vanwege een patent).
De samplesets van Sonus Paradisi kenmerken zich verder door de afwezigheid van ruis (ook in de nagalm). Hier hoef je dus niet, zoals bij veel andere sets, de orgelmotor aan te hebben zodat de ruis niet storend is.

Heel leuk dat er ook nu weer een gratis demo is te downloaden. Deze demo versie is goed te gebruiken als een zelfstandig orgel met pedaal, de dispositie bevat Prestant16 voor pedaal, prestanten (8,4,2), fluiten (8,4,2,1), Dulciaan en een Scherp.

De requirements qua geheugen en polyphony (processor capaciteit) zijn fors. Ik ben echter van mening dat deze Sampleset ook goed bruikbaar is als je bijvoorbeeld (zoals ik zelf) een computer met 4 GB geheugen hebt. Bij dit type orgel kan ieder manuaal zelfstandig worden gebruikt, daardoor kun je heel goed meerdere orgels van 2 manualen + pedaal configureren. Zie Hint for Zwolle or other large sets (of mail mij) voor hoe dat moet. Van dit orgel is ook een Dry (zonder nagalm en veel lagere requirements) versie en een Surround (4 kanalen voor groter ruimtelijk effect, bijna dubbel zo hoge requirements) versie beschikbaar. Met ongeveer EURO 8,- per stem is het, relatief gezien, geen duur sampleset.
Gert, maart 2008


Mp3 voorbeelden (op Zwolle versie 2), gespeeld door Gert LET OP:
JW Player goes here


Mp3 voorbeelden (op Zwolle versie 1), gespeeld door Gert LET OP:
JW Player goes here


Claude Goudimel: Genevan Psalms (Mazmur)
150 Psalmen in sopraan- en tenorzetting

JW Player goes here
Herziene heruitgave van de zogenoemde Mazmur-editie, geredigeerd door Harry van Dop. Inclusief een cd met alle psalmen in MP3-formaat, gespeeld door Dick Sanderman. Hiernaast een selectie daaruit.

162 pagina's, Euro 39,95 incl. verzendkosten.








Grotere kaart weergeven

 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com